ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਬਰਾਹਿਮ ਰਾਇਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਰਨ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਸੋਗ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ (19 ਮਈ) ਨੂੰ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹੁਸੈਨ ਅਮੀਰ ਅਬਦੁੱਲਾਹਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਸੋਮਵਾਰ (20 ਮਈ) ਨੂੰ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਡਰੋਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਲੱਭਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਏਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਲਈ ਧੁੰਦ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਇੱਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਤਣਾਅ ਵੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਕਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਇਸੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰੇ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਕੱਲੇ ਧੁੰਦ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਈਰਾਨ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਿਸ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ।
ਸ਼ੰਘਾਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਲਿਊ ਝੋਂਗਮਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਦੂਰੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਈਰਾਨੀ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੋਹਸੇਨ ਫਾਖਰੀਜ਼ਾਦੇਹ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਰਈਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਰਿਆ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ, ਰਾਇਸੀ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਇਸੀ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਤੋਂ 600 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ‘ਚ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਜੋਲਫਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਹ ਕਦਮ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਮਿਸ਼ਕ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਤਘਰ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ‘ਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਹੱਥ ਸੀ।
